Tüketici Hukuku Nedir?
Tüketici Hukuku nedir? tüketicinin sosyal ve ekonomik haklarını hukuksal zeminde koruyarak zararlarını karşılamayı amaçlayan hukuk dalıdır. Günümüzde tüketicilerin haklarını bilmemesi veya eksik bilmesi nedeniyle bu tarz davalarda profesyonel destek alınması oldukça mühimdir.
Ayıplı Mal: Tüketici Kanunu’na göre; “Tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal.” olarak tanımlanmaktadır.
Ayıplı Bir Mal Satın Alan Tüketicinin Seçimlik Hakları: Ayıplı bir malı bilmeden satın alan tüketicinin bu noktada kullanabileceği birtakım haklar mevcuttur.
Bunlar;
- Satılan malı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme hakkı
- Satılan malı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme hakkı
- Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılan malın ücretsiz onarılmasını isteme hakkı
- İmkan varsa eğer satılan malın ayıpsız bir misliyle değiştirilmesini isteme hakkı
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından biri tercih edilirse eğer bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içerisinde yerine getirilmesi gerekmektedir.
Tüketici, seçimlik haklarını tek taraflı bildirim yaparak kullanabilir. Satıcı tüketicinin seçtiği talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Aksi takdirde tüketici satıcıdan davacı olabilmektedir. Tüketicinin seçimlik haklarını kullanması sebebiyle katlandığı; nakliye, posta veya iletişim masrafları gibi tüm masraflar ise tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça (satıcı, üretici, ithalatçı) karşılanmak zorundadır. Nitekim söz konusu masrafların oluşmasının sorumlusu tüketiciye ayıplı mal satan, üreten ya da ithal eden kişiler olduğu için tüketici hiçbir masrafı ödemek mecburiyetinde değildir. Bunun yanı sıra ayıplı mal bir kişinin ölümüne, yaralanmasına veya bir malın zarar görmesine neden olmuşsa eğer tüketicinin dört seçimlik hakkıyla beraber Türk Borçlar Kanunu hükümlerine kıyasen tazminat talep etme hakkı da bulunmaktadır.
Ayıplı Hizmet
Tüketici Kanunu’na göre; “Sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılan objektif özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.” “İnternet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan veya yararlanma amacı bakımından değerini ya da tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.”
Ayıplı Bir Hizmet Satın Alan Tüketicinin Seçimlik Hakları: Ayıplı bir hizmetin satın alınması durumunda tüketicinin sahip olduğu haklar şunlardır;
- Hizmetin yeniden görülmesini isteme hakkı
- Hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı hakkı
- Hizmetteki ayıp oranında bedelden indirim hakkı
- Hizmet için ödediği bedelin iadesini de içeren sözleşmeden dönme hakkı
Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin tercih edildiği durumlarda tüketicinin talebi; satıcı, üretici veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren otuz iş günü içerisinde yerine getirilmek zorundadır. Tüketici tıpkı ayıplı maldaki hakları gibi buradaki haklarını da tek taraflı yapacağı bildirimle kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi karşılamakla yükümlüdür. Aksi takdirde dava açılabilmektedir. Tüketicinin seçimlik haklarını kullanması sebebiyle oluşan bütün masraflar yine karşı tarafça ödenecektir.
