Göçmenlik Hukuku Nedir?
Göçmenlik Hukuku; yabancıların Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına kabul edilmeleri, Türkiye’de mülk sahibi olabilmeleri, çalışma ve oturma izni alabilmeleri gibi konuları incelemektedir. Bununla ilgili yürürlükte bulunan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre Türkiye’nin kabul ettiği birtakım koruma statüleri mevcuttur.
Bunlar:
- Mülteci: Avrupa ülkelerinde gerçekleşen olaylar sebebiyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal zümreye mensubiyeti veya siyasi fikirlerinden ötürü zulme uğrayacağı endişesi ile vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan, oraya dönemeyen ya da dönmek istemeyen kişiye mülteci statüsü verilmektedir.
- Şartlı Mülteci: Bu kavram, Avrupa dışında kalan ülkelerde gerçekleşen olaylar sebebiyle Türkiye’ye gelen yabancılar için kullanılmaktadır. Bu kişiler “sığınmacı” olarak nitelendirilip “şartlı mülteci” statüsünde değerlendirilmektedirler. Şartlı mülteciler güvenli bir üçüncü ülkeye yerleştirilinceye kadar Türkiye’de kalabilsinler diye onlara geçici ikamet izni sağlanmaktadır.
- İkincil Koruma: Herhangi bir korku veya endişe nedeniyle ülkesinden kaçmak durumunda kalan fakat mülteci veya şartlı mülteci statüsünde bulunmayan yabancıların, ülkelerine geri döndükleri takdirde ölüm cezası, işkence ve onur kırıcı davranışlarla karşılaşması söz konusu ise eğer bu kişiler ülkelerine geri gönderilemezler. Devlet onları ikincil koruma statüsüne almaktadır.
- Kitlesel Akın Durumunda Geçici Koruma: Çok sayıda insanın sınırı geçmesi ve varış konumundaki devletin bu kitleyi karşılayamaması halinde, sığınmacıların veya mültecilerin acil bir şekilde daha güvenli bir durak noktasına yerleştirilmeleri gerekmektedir.
Örneğin; 2011 yılında başlayıp halen daha sürmekte olan Suriye’deki iç çatışmalar, Türkiye sınırına dayanan yüz binlerce kişinin geçici koruma statüsüne alınması gerekliliğini doğurmuştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türkiye’nin uluslararası çapta taraf olduğu diğer insan hakları belgelerine göre devletin bu kişileri geri göndermeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra bazı istisnai durumlar da mevcuttur.
